Varens zijn planten die graag in een omgeving groeien waar het vochtig is en waar alleen gefilterd zonlicht doordringt. Het zijn zeer geschikte planten om schaduwrijke hoekjes en borders mee te verfraaien. Daarom is de varen als basisbeplating in de tuin onmisbaar!
Natte voeten
Varens groeien niet alleen op zeer vochtige plaatsen. Deze planten kunnen het namelijk ook goed doen in muurspleten. Op deze droge plaatsen blijven varens meestal bescheiden in hoogte en omvang. Wanneer varens op een plek staan waar het erg vochtig is, zoals in het moeras of naast een vijver, is het meestal zo dat het water daar door de grond goed doorgelaten wordt. Zo kan het overtollige water snel weer afgevoerd worden. Op deze vochtige plekken kunnen varens uitgroeien tot wel twee meter in hoogte en breedte. Er zijn ook soorten die een plaatsje hebben veroverd in andere planten, meestal bomen.
Groeiwijzen van varens
Er zijn ook varens die bovenop bijvoorbeeld oude muren groeien. De schubvaren (Ceterach officinarum), die veel in Zuid Europa voorkomt, groeit in de zon op rotsen. Varens vertonen onderling vrij grote verschillen in groeiwijzen. Er zijn veel soorten die groeien met wortelstokken in de grond en zich daarmee uitbreiden. De bekervaren is hier een voorbeeld van.
Varens in bijzondere kleuren
Varens verschillen niet alleen van vorm, maar ook in kleur. De Regenboogvaren (Athyrium niponicum ‘Metallicum') bijvoorbeeld, draagt deze erenaam vanwege haar vele fraaie kleuren in de bladeren. Er zijn ook varens die uitblinken door de bijzondere herfstkleuren die ze in het najaar aannemen. Varens zijn vooral geliefd omdat van veel soorten de bladeren`s winters groen blijven. De plant is op zijn allermooist als ze zich in het voorjaar boven de grond ontwikkelt. De bladeren zijn dan nog opgerold. Tijdens de groei rollen ze zich langzaam uit. Op dat moment is bij veel soorten de schitterende beharing op het blad goed te zien.
Voortplanting
Varens zijn bedekt bloeiend. Dit betekent dat de plant geen bloemen of zaden voortbrengt. Toch kunnen ze zich vermenigvuldigen. Varens bezitten namelijk vaak twee soorten bladeren: sommige met, en andere zonder sporenhoopjes. De sporenhoopjes zijn bruin van kleur en zijn in verschillende grootten aan de onderkant van die bladeren aanwezig. Uit zo'n sporendoosje komen stoffijne sporen vrij die meegedragen worden door de wind. Als ze op gunstige plaatsen terecht komen, zullen zich daar nieuwe varenplantjes gaan ontwikkelen.